Het etsen van de print

Er bestaan meerdere soorten etsmiddel, over welke de beste is lopen de meningen uiteen.
IJzerchloride (de gele bolletjes) mag niet meer gebruikt worden vanwege het milieu.
Waterstofperoxide met zoutzuur vind ik zelf te link.

Als etsmiddel gebruik ik altijd fijnetskristal (= natriumpersulfaat).
Dit wordt vaak verward met ammoniumpersulfaat maar fijnetskristal is geheel vrij van ammonium.
Het werkt schoon en is niet noemenswaardig giftig.
Een nadeel is dat het nogal prijzig is (ruim €20 voor aanmaak van 2 liter etsmiddel).
Het wordt geleverd als wit poeder dat je moet oplossen in water.

Voor- en nadelen diverse etsmiddelen
Etsmiddel aanmaken
Detail foto's etsbak

 


Fijnetskristal moet een temperatuur van 40°C ... 45°C hebben.
Een te lage temperatuur geeft een te lage etssnelheid (onregelmatige baantjes)
Een te hoge temperatuur (> 60°C) vernietigd het etsmiddel (valt uiteen).
Daarom een verwarmingselement (200Watt voor 1,5 liter) met thermostaat nemen.

 


Dompel de print na het ontwikkelen 10 seconden in de etsbak.
(De print mag nog nat zijn van het afspoelen van het ontwikkelen.)
Na die 10 seconden de print er weer even uithalen en bekijken.

 


In die 10 seconden krijgt alles wat weg geëtst wordt een mooie doffe roze kleur.
De tekening zelf moet er nu mooi strak koperkleurig uit zien.
Als er een 'glimmende koperen waas' over het dof roze zit dan is de print niet goed ontwikkeld.
Doorgaan met etsen heeft geen zin, de print mislukt dan toch.

Als dit het geval is: Mogelijke oplossing

8

8 Het etsen in volle gang.
Door er lucht door heen te blazen blijft het etsmiddel in beweging.
Ten eerste komt dit de etssnelheid ten goede
(een print wordt met vers etsmiddel in zo'n 5 minuten geëtst).
Maar belangrijker, het etsmiddel raakt rondom de verwarming niet oververhit.
Als etsmiddel te heet wordt verliest het voor altijd z'n werking.
De luchtpijp is een gebogen grijze 3/4" elektriciteitsbuis met 1mm gaatjes erin geboord.

8

8 Nu duurt het nog enkele seconden.
Pas uit de etsbak halen als er geen dof roze gekleurde delen meer zijn.
Anders heb je kortsluiting tussen de baantjes!
Het roze is immers ook koper.

 


Maar ook niet te lang etsen want dan krijg je onder-etsing.
Het etsmiddel (lichtblauw) kruipt onder de fotolaag door en vreet de baantjes van opzij weg.
Baantjes worden onregelmatig en als je nóg langer etst is alles weg!

 


Na het etsen de print afspoelen met water.
Ook de achterkant afspoelen.
Bij andere etsmiddelen de print met een tang vasthouden.

 


Belangrijk:
De print nu eerst tegen het licht houden om te controleren of alles goed geëtst is.
Is nog niet alles weg geëtst dan kan de print nog weer even in de etsbak.

Is de print goed dan kan het afgedroogd worden.
Er kan nu niet zoveel meer misgaan met de print.

Aangemaakt en/of uitgewerkt (verzadigd) etsmiddel nooit luchtdicht bewaren!
Er komt zuurstof vrij die een overdruk kan veroorzaken.
Een kunststof fles dus niet afsluiten!
TIP: Boor een gaatje in de dop en plak die met plakband af.
Het plakband werkt dan als overdrukventiel.


Wie het wil en kan, moet nu eerst een anti-soldeermasker maken.